Na Selwerd en Paddepoel is Vinkhuizen de jongste van de 3 naoorlogse wijken aan de noordwestkant van de stad. De wijk verrees tussen 1967 en 1971 op basis van het Structuurplan uit 1961. Vinkhuizen is vernoemd naar een voormalig gehucht dat uit 4 boerderijen bestond. Van deze boerderijen waren in de 18de eeuw 2 in bezit van de bekende stad-Groninger familie Trip. Ze stonden bekend als Het Kleine Vinkenhuis en Het Grote Vinkenhuis. Eentje bleef er gespaard: het huidige Vinkenhuis aan de Diamantlaan.

Vinkhuizen is een prachtig voorbeeld van een late naoorlogse stadswijk. Het ontwerp is grotendeels van de hand van stedenbouwkundige Henk Eysbroek van de Dienst Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting (S&V) van de gemeente Groningen. Kenmerkend zijn de bouw in stroken en de zich herhalende verkavelingspatronen, die in stedenbouwkundige terminologie 'stempels' of wooneenheden worden genoemd. In totaal zijn 4 verschillende soorten stempels te herkennen op de plattegrond van Vinkhuizen. Ook kenmerkend is het centraal gelegen wijkcentrum dat, zoals in veel naoorlogse wijken, wordt gemarkeerd met hoogbouw.

Van alle naoorlogse wijken van de stad Groningen is Vinkhuizen het meest rationeel van opzet. De wijk werd gerealiseerd toen de bouweconomie flink op gang was gekomen. Er werd snel gebouwd. Kwantiteit stond voorop. Vandaar dat de oorspronkelijke bebouwing niet uitblinkt in architectonische diversiteit. Details en verbijzonderingen waren ondergeschikt. Daar tegenover staat dat wel veel aandacht werd besteed aan de woonomgeving. Vinkhuizen is een open en groene wijk. De straatnamen hebben betrekking op stenen, edelstenen, edelmetalen en andere scheikundige elementen.

Vanaf het midden van de jaren '90 van de vorige eeuw is Vinkhuizen flink vernieuwd. Op veel plekken zijn voorbeelden aan te treffen van de wijkvernieuwing. Oude naoorlogse bebouwing werd (grondig) gerenoveerd of gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Om de bevolkingsopbouw diverser te maken zijn verschillende nieuwe woningtypen toegevoegd. In sommige gevallen werd van 2 'oude' woningen een nieuwe gevormd, om tegemoet te komen aan de nieuwe eisen die bewoners gingen stellen aan hun leefruimte. Ook kreeg Vinkhuizen een nieuw winkelcentrum en een aantal nieuwe hoge gebouwen, zoals de Palladiumflat van architect Johannes Kappler.