Platform GRAS presenteert

STAAT IN GRONINGEN

Architectuur in Stad

Architectuur
vergroot

Eclecticisme

bouwstijl

“In welchem Stil sollen wir bauen?”, luidde de titel van een vermaard boek dat in 1828 verscheen. Het was de vraag die menig architect bezig hield gedurende de negentiende eeuw. Tegenover het evenwichtige (neo)classicisme zocht men naar een andere en ‘speelse’ bouwstijl. Veel architecten vonden een nieuwe architectuur in de combinatie van bestaande stijlelementen. Ze namen de vrijheid deze naar eigen inzicht toe te passen. Het ‘versmelten’ van verschillende bouwstijlen tot een nieuwe architectuur kreeg vervolgens de stijlbenaming eclecticisme.

Iemand schreef in 1863: “De eclectische school beschouwt en behandelt het verleden als een groot magazijn waaruit zij dag na dag, naar gelang der behoefte, alles haalt wat haar aangenaam of nuttig toeschijnt. Voor de eclecticus is het verleden een portefeuille van motieven.”

In Nederland waren vooral gotische en renaissancistische motieven geliefd (zie neogotiek en neorenaissance). De architecten volgden soms nauwkeurig de oorspronkelijke stijlvoorschriften, maar meestal gebruikten ze van alles wat. Zo kan men in één gebouw verschillende stijlelementen terugvinden. Naast de toepassing van ‘historische’ bouwstijlen ontstond er ook belangstelling voor ‘lokale’ architectuur uit andere landen. Met name de Zwitserse houtbouw en exotische stijlelementen (Chinees, Moors en Byzantijns) waren populair. Deze zijn vooral terug te vinden in villa’s, zo ook in Groningen. Eind negentiende eeuw verrezen deze enorme woonhuizen aan de randen van de stad (singels, Zuiderpark en Hereweg). De meeste dankten hun dynamische uiterlijk aan asymmetrische gevels, hoektorentjes, erkers, serres en een sterke afwisseling in materiaal en kleur. Rond 1900 raakten nieuwe kleurrijke en sierlijke vormen in zwang, die de overgang naar de Jugendstil markeren.

Naast het hergebruiken van bestaande stijlelementen, werd het eclecticisme ook gekenmerkt door nieuw materiaalgebruik. De technische vooruitgang maakte prefabricage van gietijzeren constructie-elementen en grote glazen ramen mogelijk. Gietijzer en glas waren geliefde bouwmaterialen, bijvoorbeeld voor nieuwe ontwerpopgaven als treinstations. De perronoverkappingen in Groningen zijn hier een mooi voorbeeld van.

Dubbele villa Heresingel - Maris, J.

Dubbele villa Heresingel

Heresingel 15-17 | stadsvilla

Architectuur
FPC Dr. S. van Mesdagkliniek - Metzelaar, J.F.

FPC Dr. S. van Mesdagkliniek

Hereweg 128 | gevangenis | 1883

Architectuur
Helperkerk - Onbekend (H. Raamaker?)

Helperkerk

Coendersweg 58 | kerkgebouw | 1900

Architectuur
Landgoed en landhuis Groenestein - Copijn, H. (toegeschreven)

Landgoed en landhuis Groenestein

Groenesteinlaan 22 | Landhuis | 1685 en 1871

Architectuur
Monument en Materiaal - ontwerper onbekend

Monument en Materiaal

Westerbinnensingel 48 | schoolgebouw | 1892

Architectuur
Remonstrantse Kerk - Nijhuis, G.

Remonstrantse Kerk

Coehoornsingel 14, 14-1 | kerkgebouw | 1883 - 1906

Architectuur
Stadsschouwburg - Gendt, A.L. van

Stadsschouwburg

Turfsingel 86 | schouwburg | 1881

Architectuur
Stadsvilla Emmaplein - Belgraver, P.

Stadsvilla Emmaplein

Emmaplein 4-5 | stadsvilla

Architectuur
Synagoge Folkingestraat - Kuiper,Tj.

Synagoge Folkingestraat

Folkingestraat 60 | kerkgebouw | 1905

Architectuur
Villa Gelria - Maris, J.

Villa Gelria

Verlengde Hereweg 159-163 | kantoorgebouw | 1872

Architectuur
Villa Hilghestede - Onbekend

Villa Hilghestede

Verlengde Hereweg 174 | kantoorgebouw | 1895

Architectuur
Watertoren Dr. C. Hofstede de Grootkade - Mulock Houwer, J.A.

Watertoren Dr. C. Hofstede de Grootkade

Dr C Hofstede de Grootkade 48 | watertoren | 1911

Architectuur
logo

Platform GRAS biedt u deze website aan.
Colofon | Proclaimer