STAAT IN GRONINGEN

Een juweeltje

Volkstuinencomplex Tuinwijck aan de Helperzoom: de kleur groen overheerst, bladeren ruisen, vlinders fladderen over en weer. Architect Haiko Meijer opent de deur van zijn tuinhuis, pakt zijn pet van de haak en zet die op. “Tegen de felle zon, daar kan ik niet zo goed tegen.” De architect gebaart naar de overstek die de voorgevel bekroond: “Daarom heb ik het huisje ook een petje, een parasol gegeven.”

Architect Meijer en zijn gezin maakten vijf jaar gebruik van een oud, bouwvallig tuinhuisje op het volkstuinencomplex. Op een gegeven moment rees de vraag “Verkopen, opknappen òf nieuwbouw?” Het werd nieuwbouw. “We bewonen een huis in De Linie, een huis dat door iemand anders is ontworpen. Prima wonen daar, maar in de architectuur van de woning kan ik mij niet helemaal vinden. Met dit tuinhuisje kon ik mijn ei kwijt, het is mijn ontwerp, mijn droombeeld, ik heb de materialen gekozen.”

Het resultaat: een optrekje van blank, gemodificeerd populierenhout. Gemodificeerd wil zeggen dat het hout is verduurzaamd door het te verhitten, te stomen. Verhitten is beter voor het milieu dan impregneren. Geïmpregneerd hout bevat namelijk chemicaliën die in het milieu kunnen komen.
Op 3 september 2011 kreeg Tuinwijck de vierde stip Keurmerk Natuurlijk Tuinieren, de hoogste waardering die een volkstuinvereniging kan krijgen op het gebied van ecologisch beheer. “Het gebruik van gemodificeerd hout werd dan ook toegejuicht. Maar ik ben sowieso een voorstander van duurzaam bouwen. Vandaar het gebruik van populierenhout, een inheemse houtsoort. Waarom hout van ver halen, als het voor de deur staat?” Meijer houdt van hout. “Je kunt er allerlei bewerkingstechnieken op los laten, je kunt het gemakkelijk modelleren, verzagen, lekker in spijkeren.”

De architect vindt dat nieuwbouw moet passen in de omringende, reeds gebouwde omgeving. De meeste tuinhuisjes op het volkstuinencomplex hebben òf lessenaarsdaken òf zadelkappen. Meijer koos voor een zadelkap, een kapvorm die bestaat uit twee diagonalen. De architect voerde de diagonalen door in de wanden van het huisje. Het optrekje werd daardoor een optelsom van schuine lijnen. Rechte lijnen, horizontalen en verticalen, bieden een statische aanblik. Schuine lijnen, diagonalen, suggereren beweging en oneindigheid. Meijer: “Tekenaars en schilders gebruiken schuine lijnen om diepte te suggereren.”

Het huisje staat op een soort van vlonder, eveneens een samenspel van diagonalen. Huisje én vlonder hebben samen iets weg van een ark. Een ark die lijkt te deinen, deel uitmaakt en opgaat in de omringende groene zee. Ook de vlonder is samengesteld uit gestoomd populierenhout. De fundering is van hardhout.

Het tuinhuisje heeft een grote, dubbele voordeur. De ene helft is transparant (bestaat onder meer uit glas) de ander helft is gesloten (bestaat uitsluitend uit hout). Is de deur dicht, dan is nagenoeg de hele voorgevel gesloten. “Dat doen als het slecht weer is, of als we behoefte hebben aan privacy.” Is de deur geopend, dan is de helft van de voorgevel open. “Met mooi weer is òf als we een uitnodigend gebaar willen maken.”

De architect somt verschillende benamingen op voor zijn ontwerp: “Het is een tuinhuisje, een schuurtje, een pioniershuisje, een sculptuur, architectuur en een mini-villa. T’is maar net wat je er in wilt zien.” Beeldend kunstenaar Kie Ellens, die is komen aanschuiven, springt Meijer bij. “Ik ken iemand die een fantastisch vormgegeven aluminium huis heeft gebouwd. Maar hij kan er niet in wonen: ’s zomers veel te warm, ’s winters veel te koud. Dat huis is dus geen architectuur, maar het is wél een sculptuur, kunst. Haiko’s tuinhuis is architectuur. Daarnaast is het een juweeltje.”

Tuinwijck, opgericht in 1913 door grootindustrieel Jan Evert Scholten, is één van de oudste volkstuinverenigingen van Nederland. De tuinen hebben een gemiddelde oppervlakte van 200 m2. Op een kavel mag in totaal 36 m2 bebouwd worden. Het tuinhuisje van Meijer staat op kavel 140. De architect werkte samen met aannemer Freddie Brossois. “Een all-round vakman en ideale sparring partner.” Op de Dag van de Architectuur prees de vakjury de detaillering en afwerking van het tuinhuisje.